1- پرهیز از فکر و ترسیم صحنه‏های محرک در ذهن و خیال: عیسی به اصحاب خود گفت:... موسی به شما دستور داد که زنا نکنید و من به شما دستور می‏دهم که فکر زنا هم در سر نپرورانید تا چه رسد به این که زنا کنید زیرا کسی که خیال زنا کند مانند کسی است که در خانه‏ای نقش و نگار شده دود و آتش به پا کند. چنین کاری گرچه خانه را نمی‏سوزاند ولی زینت و صفای آن را مکدر کرده و فاسد می‏کند».(2)

 2- دوری از نگاه‏های مسموم و مناظر تحریک‏آمیز. قرآن کریم دستور به اغماض و نگهداری چشم از نگاه حرام و هوس‏آلود داده است.  «به مؤمنان بگو دیدشان - را از نامحرمان - فرونشانند و نهانگاه‏های خود را - از وقوع در حرام - نگه دارند».(3)

 جالب این است که در هر دو مورد خداوند متعال نخست دستور به مراقبت از نگاه محرک و عفت چشم می‏دهد و آن گاه به حفاظت از عورت فرمان داده است.

 رسول اکرم(ص) می‏فرمایند: «نگاه هوس‏آلود - تیری است مسموم از تیرهای شیطان - هر کس آن را به جهت خوف الهی ترک کند، خداوند ایمانی به او می‏بخشد که حلاوت آن را در قلب خود احساس می‏کند».(4)

 3- گوش ندادن به آوازها و موسیقی‏های تحریک‏کننده و مبتذل: در حدیثی از حضرت صادق(ع) آمده است:

 «مردی از آن حضرت درباره شنیدن آواز محرک پرسید. حضرت از آن نهی کرده و این آیه را خواندند: «به یقین گوش و چشم و دل هر یک مورد سؤال خواهند بود»(5) و فرمود: گوش از آنچه شنیده و قلب از آنچه بدان دل بسته و چشم از آنچه دیده است مسؤول بوده و بازخواست خواهند شد».(6)

 4- اجتناب شدید از نشست‏های غفلت‏زا و معاشرت با دوستان ناباب و گوش سپردن به سخنان تحریک‏آمیز.

 از حضرت امام باقر(ع) این‏گونه روایت شده است: «هر کس به سخن گوینده‏ای گوش فرا دهد او را بندگی کرده است، پس اگر ناطق از خدا بگوید شنونده، خداوند را بنده شده و اگر از شیطان و سخنان شیطانی بر زبانش جاری کند قطعا بندگی شیطان کرده است» (7).

 5- اعتدال در خوردن: بی‏تردید پرخوری و بی‏نظمی در خوردن در ذخیره‏سازی و انباشتن موادی که نیازمند تفریغ باشد مؤثر است، ولی در صورت اعتدال و کم‏خوری سهم ناچیزی از آن صرف تهیه آن مواد می‏شود.

 در حدیثی که قبلاً از پیامبر گرامی(ص) نقل کردیم، آن حضرت پس از آن که جوانان را به ازدواج ترغیب می‏کنند می‏فرمایند: «هر کس قدرت بر ازدواج ندارد و روزه بگیرد یقینا روزه نیروی غریزه او را تضعیف می‏کند».(8)

 6- اشتغال، ورزش و سرگرمی‏های مفید: زیرا با وجود فراغت، هم مواد غذایی در تقویت غریزه به مصرف می‏رسد و هم‏فکر و خیال مصروف چاره‏سازی در تفریغ آن می‏شود و لذا در روایات بر اشتغال و کار و پرهیز از فراغت تأکید بسیار شده است.

 حضرت امام صادق(ع) در حدیث پردامنه «مفضل» می‏فرماید: «... و همین‏گونه انسان اگر بی‏کار و فارغ باشد، به بیهودگی و سرمستی دچار می‏شود و بر اثر آن به مسایلی مبتلا می‏شود که زیان آن هم بر خود و هم بر نزدیکان او سنگینی خواهد کرد...».(9)

 7- تلاوت قرآن: بی‏شک انس با قرآن، تلاوت، تدبر و تفکر در مضامین آن، خود شفای هر دردی است که به سرعت کار هر پریشانی را رو به سامان می‏برد و زخم‏های پنهان را التیام می‏دهد و همت‏ها را تا آسمان‏ها بالا می‏برد و بشر را از فرو رفتن در عالم حیوانات را نجات می‏بخشد.

 امیرمؤمنان(ع) می‏فرماید: «قرآن را فرا گیرید زیرا قرآن بهار دلهاست و از نور آن بر مرض‏ها و دردهای خود مرهم بگذارید زیرا آن داروی شفابخش سینه‏هاست و آن را نیکو تلاوت کنید که به یقین سودمندترین قصه‏هاست».(10)

 خلاصه این که: راه حل دین در خصوص نوع مقابله و مواجهه به غریزه جنسی نخست ازدواج و نکاح مشروع است و در صورت عدم امکان، کنترل مثبت با شرحی که بیان شد و سپس کنترل منفی با وجود همه زیان‏های آن، ولی هیچ‏گاه به بی‏بند و باری و افسارگسیختگی و آلودگی به گناه رضایت نمی‏دهد و زیان آن را به مراتب خسارت‏بارتر و ویرانگرتر از ضرر کنترل منفی می‏داند.

 بزرگان گفته‏اند: «نفس را مشغول بدار وگرنه او تو را به خود مشغول خواهد ساخت».